امضاء دیجیتالی

معمولا امضاهاي ديجيتالي با امضاهاي الكترونيكي اشتباه گرفته مي‌شوند، در حالي كه امضاهاي الكترونيكي صرفا عبارتند از كپي‌هاي اسكن شده از يك امضاي دستي؛ در برخي كشورها از جمله ايالات متحده آمريكا و كشورهاي عضو اتحاديه اروپا، امضاهاي الكترونيكي اعتبار قانوني دارند.

به گزارش (ايسنا)، افراد خرابكار بسياري در اينترنت حضور دارند كه مي‌توانند با سرقت هويت باعث دردسر شما و يا سازمان شما گردند. به همين دليل شركت‌هايي ايجاد شده‌اند كه با فروش امضاي ديجيتالي، در پروسه تاييد هويت و اعتبار به شما كمك مي‌كند.

امضاي ديجيتالي بر اساس گزارش مركز امداد و هماهنگي عمليات رخدادهاي رايانه‌يي (ماهر)، عبارتست از يك فايل موجود برروي رايانه كه اعتبار هويت شما را تاييد مي‌كند. امضاهاي ديجيتالي توسط برنامه‌هاي اينترنتي و يا محلي سيستم شما مورد استفاده قرار مي‌گيرند تا هويت شما را به فرد ديگري اثبات كنند.

يك امضاي ديجيتالي در حقيقت يك طرح رياضي براي اثبات هويت و اعتبار يك پيغام يا سند ديجيتالي است. يك امضاي ديجيتالي معتبر به گيرنده پيام نشان مي‌دهد كه اين پيغام توسط شخص شناخته شده‌اي ارسال شده و در زمان انتقال نيز تغيير نكرده است. امضاهاي ديجيتالي معمولا براي انتشار نرم‌افزارها، نقل و انتقالات مالي و موارد ديگري كه تشخيص جعل در آن اهميت دارد، مورد استفاده قرار مي‌گيرند.

امضاهاي ديجيتالي نوعي رمزنگاري نامتقارن را به كار مي‌گيرند. براي پيغام‌هاي ارسال شده از طريق يك كانال ناامن، يك امضاي ديجيتالي مناسب به گيرنده اين اطمينان را مي‌دهد كه اين پيغام قطعا توسط فرد مورد نظر ارسال شده است.

امضاهاي ديجيتالي از بسياري جهات مشابه امضاهاي دستي سنتي هستند، با اين تفاوت كه جعل يك امضاي ديجيتالي خوب بسيار سخت‌تر از جعل يك امضاي دستي و مبتني بر رمزنگاري هستند و بايد به شكل مناسبي به كار گرفته شوند تا مفيد واقع گردند.

امضاهاي ديجيتالي همچنين اين خاصيت را دارند كه فرستنده به سادگي نمي‌تواند آن را انكار نمايد، مگر اينكه كليد خصوصي وي لو رفته باشد. همچنين برخي روش‌ها از برچسب زماني براي امضاي ديجيتالي استفاده مي‌كنند، درنتيجه حتي اگر كليد خصوصي لو برود، امضا معتبر باقي مي‌ماند.

طرح عمومي امضاي ديجيتالي

يك طرح امضاي ديجيتالي نوعا از سه الگوريتم تشكيل شده است؛ يك الگوريتم توليد كليد كه كليد خصوصي را به طور يكنواخت و تصادفي از مجموعه‌اي از كليدهاي خصوصي ممكن انتخاب مي‌كند. اين الگوريتم كليد خصوصي و يك كليد عمومي مرتبط با آن را ايجاد مي‌كند.

يك الگوريتم امضا كه يك پيغام و يك كليد خصوصي را دريافت كرده و با رمز كردن پيغام توسط كليد خصوصي فرستنده، امضا را توليد مي‌كند.

يك الگوريتم اعتباريابي امضا كه يك پيغام، كليد عمومي و يك امضا را دريافت كرده و اعتبار پيغام را با رمزگشايي امضا توسط كليد عمومي فرستنده و مقايسه حاصل با پيغام اصلي، تاييد و يا رد مي‌كند.

در اين ميان دو ويژگي اساسي مورد نياز است. نخست اينكه امضاي توليد شده از يك پيغام ثابت و يك كليد خصوصي ثابت، بايد بتواند هويت و اعتبار آن پيغام را با استفاده از كليد عمومي مربوطه مشخص كند. دوم اينكه توليد يك امضاي معتبر براي كسي كه كليد خصوصي را در اختيار ندارد از لحاظ محاسباتي بايد غيرممكن باشد.

دلايل استفاده از امضاي ديجيتالي

تاييد هويت اين كار به وسيله بررسي و تاييد اعتبار اين اطمينان را ايجاد مي‌كند كه آيا كاربر همان كسي كه ادعا مي‌كند هست يا خير. وقتي مالكيت كليد خصوصي يك امضاي ديجيتالي به يك فرد خاص متعلق باشد، يك امضاي معتبر نشان مي‌دهد كه آن پيغام قطعا توسط همان فرد ارسال شده است. اهميت اين موضوع به خصوص در زمينه‌هاي مالي روشن مي‌شود.

تماميت داده امضاهاي ديجيتالي تماميت داده را تضمين مي‌كنند و كاربر نگران اين موضوع نخواهد بود كه داده تصادفا يا عمدا جايگزين شده باشد. اگرچه رمزنگاري محتويات پيغام را پنهان مي‌كند، تغيير محتواي پيغام رمز شده بدون فهميدن محتواي آن ممكن است.

اما اگر يك پيغام امضاي ديجيتالي داشته باشد، هر تغييري پس از امضا در اين پيغام، امضا را غيرمعتبر مي‌سازد. علاوه بر اين، هيچ راه موثري براي تغيير يك پيغام و امضاي آن و توليد يك پيغام جديد با امضاي معتبر وجود ندارد.

محرمانگي امضاهاي ديجيتالي محرمانگي را تضمين مي‌كنند و اطمينان مي‌دهند كه پيغام‌ها فقط توسط افراد شناخته شده و مجاز بازگشايي مي‌گردند.

زمان‌سنجي امضاهاي ديجيتالي همچنين تاريخ و ساعت را نيز اعتبارسنجي مي‌كنند. به همين دليل فرستنده يا گيرنده نمي‌توانند در مورد ارسال يا دريافت پيغام ادعاي نادرستي مطرح كنند.

اجزاي تشكيل دهنده امضاي ديجيتالي

*كليد عمومي: اين كليد بخشي از سيستم تاييد اعتبار است كه هر كسي مي‌تواند يك كپي از آن را در اختيار داشته باشد.

*نام و آدرس اي‌ميل: اين بخش به عنوان اطلاعات ارتباطي و براي اينكه مشاهده كننده قادر به شناختن جزئيات باشد لازم است.

*زمان انقضاي كليد عمومي: اين بخش از امضا براي اين است كه امضا در گذر زمان تغيير كرده و سوء استفاده غير ممكن باشد.

*نام شركت: اين بخش مشخص كننده شركتي است كه امضا به آن متعلق است.

*شماره سريال شناسه ديجيتالي: اين بخش عدد يكتايي است كه براي رديابي به امضا ضميمه شده است.

*امضاي ديجيتالي CA: اين امضايي است كه توسط مرجعي كه امضاها را تعريف و تاييد مي‌كند، ايجاد شده است.

كاربر A كه در شكل فوق نشان داده شده است، دو كليد در اختيار دارد. يك كليد عمومي كه به صورت عمومي براي دانلود در اختيار همه قرار دارد و يك كليد خصوصي كه اين كليد تنها در اختيار وي است. تمامي كليدها براي قفل كردن اطلاعات در يك مد رمز شده مورد استفاده قرار مي‌گيرند. همان كليدها براي بازگشايي داده‌ها نيز مورد نيازند.

يك كاربر ديگر مي‌تواند داده‌ها را با استفاده از كليد عمومي كاربر A رمز كند. كاربر A با استفاده از كليد خصوصي خود آن را خواهد گشود. بدون كليد خصوصي كاربر A، داده‌ها نمي‌توانند رمزگشايي شوند.

امضاي ديجيتالي مي‌تواند براي خصوصي كردن اي‌ميل‌هاي مستند و ساير داده‌ها مورد استفاده قرار گيرد. در سمت فرستنده، ابتدا سيستم كاربر A توسط تابع درهم‌سازي، خلاصه‌اي از پيغام را تهيه مي‌كند.

سپس اين خلاصه توسط كليد خصوصي كاربر A رمزگذاري مي‌شود و به اين ترتيب امضا تهيه مي‌گردد. پيغام اصلي نيز توسط كليد عمومي گيرنده رمزگذاري شده و به همراه امضا، براي گيرنده ارسال مي‌گردد.

در سمت گيرنده، فرآيند معكوس اتفاق مي‌افتد. ابتدا نرم افزار كاربر B با استفاده از كليد عمومي كاربر A، امضا را رمزگشايي مي‌كند. سپس پيغام اصلي نيز توسط كليد خصوصي رمزگشايي شده و در اختيار تابع درهم سازي قرار مي‌گيرد تا خلاصه آن تهيه شود. يكسان بودن پيغام حاصل از دو پروسه، نشان مي‌دهد كه اين پيغام متعلق به كاربر A است.

مركز گواهي هويت (CA)

يك مركز گواهي هويت (CA) در حقيقت مانند يك دفترخانه اسناد رسمي عمل مي‌كند كه الكترونيكي است. اسناد منتشر شده توسط اين مركز از اعتبار حقوقي و قانوني برخوردارند. وظيفه اين مركز نگهداري كليدهاي عمومي افراد و مشخصات آن‌ها و صدور گواهي تاييد تعلق يك كليد به يك فرد است.

يك گواهي تاييد عبارت است از سندي كه مشخصات صاحب يك كليد به همراه كليد عمومي آن فرد را در بر دارد. اگر فردي داراي كليد عمومي و خصوصي نباشد مي‌تواند از CA درخواست كرده و زوج كليد خود را دريافت كند. هم‌چنين اگر فردي بخواهد كليد عمومي يك فرد ديگر را پيدا كند، مي‌تواند مشخصات وي را به CA داده و گواهي هويت فرد مزبور را دريافت كند.

البته خود اين گواهي نيز توسط CA امضاء ديجيتالي مي‌شود. فرد درخواست كننده با استفاده از كليد عمومي خود CA كه به كاربران اعلان مي‌شود، گواهي را رمزگشايي كرده و از صحت اطلاعات آن و تاييد آن توسط CA اطمينان حاصل مي‌كند.

برخي مراكز غير معتبر در اينترنت نيز كليدهايي را در اختيار كاربران قرار مي‌دهند. اما كاربران بايد حتما از اين كليدها اجتناب كرده و كليدهاي عمومي را صرفا از مراكز معتبر دريافت كنند. چرا كه اين كليدهاي غيرمعتبر، مي‌تواند باعث لو رفتن پيغام محرمانه كاربران گردد.